Dwa anioły barokowe XVIII wiek płaskorzeźba 44x18 cm komplet

Para barokowych płaskorzeźb anielskich (ok. XVIII w., Górny Ren)

Dwie kunsztowne, polichromowane i złocone płaskorzeźby w drewnie przedstawiające anioły grające na instrumentach (harfa i puzon), osadzone w zamkniętych łukiem arkadach, z delikatnie profilowaną podstawą i tłem ornamentalnym.

Miejsce i czas powstania

Najprawdopodobniej region Górnego Renu (dzisiejsze pogranicze Niemiec, Francji i Szwajcarii), druga połowa XVIII wieku. Styl i technika wskazują na lokalne warsztaty związane z rzemiosłem sakralnym działające na potrzeby parafii i klasztorów.

Styl i funkcja

Obiekty te wpisują się w estetykę późnego baroku i rokoka, gdzie dynamika sylwetek, ornamentalne skrzydła i złocone detale budują ekspresję i duchowy wymiar przedstawienia. Aniołowie-muzycy byli popularnym motywem dekoracyjnym w barokowych kościołach – najczęściej umieszczano ich w retabulach, chórach muzycznych lub przy łukach tęczowych, gdzie symbolizowali niebiański koncert i pochwałę Boskiej chwały.

Technika

Rzeźby wykonane w miękkim drewnie (prawdopodobnie lipa lub świerk), ręcznie rzeźbione, polichromowane i złocone techniką pulmentową (na glince i mikstionie). Widoczne przetarcia, spękania warstwy malarskiej i drobne ubytki są zgodne z naturalnym procesem starzenia i świadczą o autentyczności obiektów.

Wartość kulturowa

Reliefy tego typu stanowią rzadki przykład zachowanej oryginalnej sztuki sakralnej z epoki, niepochodzącej z rekonstrukcji czy produkcji XIX-wiecznej. Przedmioty tego rodzaju coraz rzadziej pojawiają się na rynku jako pary, co znacząco zwiększa ich atrakcyjność kolekcjonerską i muzealną.

Wysokość 44 cm.

Szerokość 18 cm.

Technika wykonania:

1. Rzeźba w drewnie (technika płaskorzeźby):

• Obie tablice wykonano w technice płaskorzeźby (reliefu) — postacie aniołów są wyrzeźbione na jednolitej desce, z zachowaniem zróżnicowanej głębokości reliefu (wyraźnie wypukła forma sylwetek, z tłem cofniętym).
• Głębsze elementy, takie jak fałdy szat czy kontury skrzydeł, zostały wypracowane dłutem o różnym profilu (najpewniej dłuto rzeźbiarskie półokrągłe i płaskie).
• Korona niszy oraz dolne przęsło mają dodatkowe profilowanie, co może świadczyć o zastosowaniu szablonów lub wzorników warsztatowych typowych dla barokowej snycerki kościelnej.

2. Polichromia i złocenia:

• Obie płaskorzeźby są polichromowane (wielobarwne) oraz złocone techniką na pulment:

  Widoczne są ślady złocenia na czerwonym podkładzie (pulment), co było typowe w baroku — złoto lepiej się wiązało i zyskiwało ciepły odcień.

  Kolorystyka (ciemny błękit, czerwień, ochra) wskazuje na użycie naturalnych pigmentów temperowych, nakładanych zapewne warstwowo.

3. Konstrukcja:

• Deski są jednolite, bez złożenia z kilku klepek, co świadczy o wysokiej jakości drewna.
• Z tyłu widoczne są ślady pierwotnego mocowania, wskazujące, że płaskorzeźby były częścią większego zespołu — prawdopodobnie predelli, ołtarza skrzydłowego lub ambony.

🎨 Wartość artystyczna:

1. Styl i epoka:

• Rzeźby mają charakterystyczne cechy późnego baroku z wpływami rokoka, co potwierdzają:

  ekspresja twarzy i gestów (figury aniołów w ruchu, z instrumentami i insygniami)

  ozdobne złocone ramy z łukiem arkadowym

• Styl wskazuje na warsztat kościelny, najpewniej niemiecki (rejon Górnego Renu lub południowe Niemcy).

2. Wartość kulturowa i rzemieślnicza:

• Są to oryginalne elementy sakralne, wyrzeźbione z dbałością o detal — mimo widocznych ubytków i przetarć, zachowana jest duża część pierwotnej warstwy malarskiej i złoceń.
• Ich forma ikonograficzna (anioły z instrumentami i kartuszem) mogła pełnić funkcję muzykujących aniołów adorujących ołtarz główny.

3. Wartość rynkowa i artystyczna:

• Tego typu obiekty mają wartość nie tylko dekoracyjną, ale i kolekcjonerską.
• Ich wartość artystyczna wynika z:

  oryginalności,

  ręcznego wykonania,

  wieku (XVIII w.),

  funkcji sakralnej.

💰 Wnioski:

Dwie rzeźby razem tworzą spójny dyptyk i mogą zostać uznane za:

• dzieła warsztatu barokowego,
• eksponaty muzealne lub galeryjne,
• element kolekcji sztuki religijnej o wysokim stopniu autentyczności.